Giới thiệu
Sứ mệnh và tầm nhìn của Viện Phát triển văn hóa dân tộc (PTVH)
Chúng ta đã có nhiều những viện nghiên cứu cả khoa học tự nhiên, toán và khoa học xã hội. Nhiều luận văn, đề án và các công trình khoa học đã bao trùm nhiều lĩnh vực của đời sống.
Văn hóa là tất cả các giá trị vật chất và giá trị tinh thần do con người sáng tạo ra. Đảng và Nhà nước đã luôn chú ý bên cạnh phát triển kinh tế đều quan tâm đến văn hóa và ngược lại. Trong bối cảnh hiện nay, đã đến lúc chúng ta cần có những tổ chức để phát triển văn hóa dân tộc chứ không chỉ toàn các viện nghiên cứu. Đòi hỏi là cấp bách. Dân trí đã cao. Nhân lực và vật lực đều đã đủ để triển khai các hoạt động phát triển văn hóa.
Thế hệ chúng ta còn gánh trọng trách sang vai cho thế hệ trẻ tiếp nối xây dựng đất nước có văn hóa.
Nguyễn Tuân khi bàn về từ Văn hóa đã xếp hạng các mức độ của các từ Văn chương, Văn học, Văn hóa và kết thúc của nhận thức con người là nền Văn hiến. Văn hóa như trên đã nói (trong phần I) là theo nghĩa rộng. Văn hóa ta nói ở mức độ 3 này là theo nghĩa hẹp. Viện Phát triển văn hóa dân tộc ra đời chính là vì sứ mệnh và đòi hỏi này của xã hội. Chúng ta phát triển văn hóa sao cho đất nước ta phát huy tối đa sức mạnh và phát huy bản sắc của dân tộc mình trong cộng đồng nhân loại. Vai trò của viện là làm sao để Phát triển văn hóa vừa là mục tiêu vừa phải trở thành động lực để phát triển đất nước, con người và dân tộc.
Trong thời đại mới chúng ta cần biến văn hóa thành sức mạnh mềm, cần một cách nhìn mới, những tương tác đa chiều để biến di sản văn hóa và các giá trị văn hóa thành động lực phát triển. Coi các giá trị văn hóa là vốn tinh hoa, kết hợp với sáng tạo từ tầm nhìn khu vực và thế giới để giới thiệu Việt Nam với thế giới. Cần quan niệm phát triển bền vững theo cách mới là không chỉ gìn giữ môi trường tự nhiên mà còn cả môi trường văn hóa xã hội.
Tới đây muốn phát triển Văn hóa cần phải:
- Khơi dậy khát vọng muốn phát triển hùng cường của dân tộc. Vì hạnh phúc của nhân dân thì phải vừa giàu về kinh tế vừa giàu về văn hóa. Tạo một xung lực cho sáng tạo, phát triển.
- Học Đông phương và học cả Tây phương, cái gì hay đều phải học. Hội nhập nhưng không mất bản sắc dân tộc.
- Tạo môi trường để cổ vũ sáng tạo, phát minh. Tôn trọng cái mới và cái khác biệt.
- Cán bộ công chức cần làm gương, sống có văn hóa.
- Có nhiều chương trình thiết thực, chắc chắn.
- Lan tỏa các giá trị truyền thống, khiêm tốn nhưng không tự ti mà phải tự hào, tự tôn dân tộc.
Nghị quyết Đại hội toàn quốc ĐCSVN thứ XIII đã nêu: “Xây dựng và phát triển nền Văn hóa Việt Nam tiên tiến mang đậm đà bản sắc dân tộc”. “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước ta”.
Slogan của Viện
Có thể nói Slogan của Viện cũng là Tầm nhìn của Viện là:
Phát triển văn hóa để vừa là mục tiêu vừa là động lực phát triển đất nước.
Với tầm nhìn ấy, Viện Phát triển văn hóa dân tộc đã ra đời và là đơn vị thành viên của Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (KHKT).
Xưa nay, người ta thường chia các cơ quan nghiên cứu ở nước ta thành các ngành Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội. Thật ra còn Toán và Triết học là các ngành độc lập làm cơ sở cho cả hai lĩnh vực rộng lớn trên. Người ta hay nói Văn hóa xã hội thành cụm từ để chỉ những gì thuộc lĩnh vực không làm ra cơ sở vật chất, tài chính.
Việc viện PTVH, một viện làm về văn hóa nằm trong Liên hiệp hội KHKT là sự tuyệt vời của cơ cấu hình thành ban đầu. Xét cho cùng thì văn hóa làm nền móng hình thành các sáng tạo KHKT và KHKT tạo điều kiện cho văn hóa đẩy nhanh những ứng dụng, những cống hiến cho con người. Bởi thế người ta đã nói “Toán là thơ trong khoa học tự nhiên và thơ là toán trong khoa học xã hội”. Sự giao thoa cần thiết của văn hóa theo nghĩa hẹp và KHTN tạo lực đẩy mạnh mẽ phát triển xã hội. Vì vậy trụ cột trong hoạt động của viện là sự phối hợp nhuần nhuyễn những tiến bộ của Toán & Khoa học Tự nhiên (STEM) với Khoa học Xã hội.
