Đoàn cán bộ Viện Phát triển văn hóa dân tộc làm việc tại Yên Bái, Lào Cai

Đoàn làm việc với Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Yên Bái

Trong 2 ngày 9 và 10/6, Đoàn cán bộ Viện Phát triển văn hóa dân tộc do ông Trần Văn Nam, Phó Viện trưởng thường trực làm Trưởng đoàn đã lên làm việc với ngành Văn hóa Thể thao và Du lịch hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai. Tham gia đoàn còn có GS.TS. Bùi Quang Thanh – Trợ lý Viện trưởng, ThS. Trần Anh Tuấn – Chánh Văn phòng và nhà báo Ngô Đức Hành – Trưởng ban Truyền thông của Viện.

Yên Bái là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số. Nhưng ở đây được người ta phân chia ra thành ba vùng văn hóa. Vùng văn hóa phía Tây Yên Bái. Những địa danh thuộc vùng văn hóa này bao gồm Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải và thị xã Nghĩa Lộ. Những địa điểm nổi tiếng hoang sơ, mang vẻ đẹp đậm nét của người dân tộc thiểu số và của núi rừng Tây Bắc. Vùng văn hóa sông Chảy gắn với Danh thắng cấp quốc gia hồ Thác Bà. Đến với vùng đất này, bạn có thể chiêm ngưỡng, cảm nhận những nét đẹp văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Cao Lan. Cảnh đẹp của vùng hồ Thác Bà cũng sẽ mang đến những kỷ niệm và trải nghiệm thú vị cho chuyến hành trình của bạn. Thứ ba là vùng văn hóa sông Hồng bao gồm thành phố Yên Bái, Trân Yên, Văn Yên. Ở đó, bạn có thể tham gia và tìm hiểu các lễ hội đền Đông Cuông, đền Nam Cường,… Những lễ hội mang đến cho bạn những câu chuyện sâu sắc, thể hiện nét đẹp văn hóa của vùng đất Yên Bái giàu truyền thống.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái tiếp đoàn

Tại Yên Bái, Đoàn cán bộ của Viện đã làm việc với bà Lê Thị Thanh Bình – Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, cùng với các cán bộ trưởng một số phòng ban chuyên môn; thăm xã giao và tiếp xúc với với bà Vũ Thị Hiền Hạnh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái.

Tại buổi làm việc với Đoàn cán bộ của Viện, Giám đốc Lê Thị Thanh Bình đã cho Đoàn cán bộ của Viện biết những việc Yên Bái đã làm được để phát huy nguồn sức mạnh văn hóa trong phát triển. Đến tháng 11/2021, toàn tỉnh Yên Bái có 123 di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được các cấp có thẩm quyền quyết định xếp hạng; 714 di sản văn hóa (DSVH) phi vật thể của các dân tộc thiểu số đã được kiểm kê, 4 DSVH phi vật thể đã được đưa vào danh mục DSVH phi vật thể quốc gia.

Hằng năm, tỉnh tiến hành đầu tư bảo tồn từ hai đến các di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch. Ðược biết, nhiều địa bàn trong tỉnh đã coi trọng phục dựng, bảo tồn sinh hoạt văn hóa truyền thống cộng đồng. Kết hợp khai thác tiềm năng của văn hóa với phát triển du lịch là một trong những hướng đi được tỉnh Yên Bái quan tâm thực hiện những năm gần đây.

Lãnh đạo Sở VHTTDL Yên Bái chụp ảnh lưu niệm với Đoàn cán bộ của Viện

Tuy nhiên, trong lĩnh vực này Yên Bái còn những vấn đề mang tính thách thức đòi hỏi tỉnh tập trung giải quyết trong những năm tiếp theo, nổi bật như: Mức hưởng thụ văn hóa giữa các vùng, miền còn có khoảng cách; hoạt động văn hóa, nghệ thuật, sưu tầm, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa và thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội còn có mặt hạn chế, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Phó Viện trưởng thường trực Trần Văn Nam và GS.TS. Bùi Quang Thanh đã nêu khái quát chức năng, nhiệm vụ, nguồn lực và các mảng công việc Yên Bái có thể hợp tác cùng Viện Phát triển văn hóa dân tộc trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa như tổ chức Lễ hội (festival) các Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại mà nước ta đã được UNESCO vinh danh tại Yên Bái; tổ chức nâng cao nhận thức của cán bộ chuyên trách, làm phim, sách, xuất bản phẩm khác nhằm nâng cao nhận thức của nhân dân, giáo dục truyền thống, quảng bá hình ảnh, vùng đất, con người Yên Bái đến du khách bốn phương. Đồng thời, Viện có thể giúp Yên Bái trong việc lập hồ sơ, phục dựng các lễ hội, di sản chưa được thống kê, đánh giá, phân loại, công nhận…Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vũ Thị Hiền Hạnh đã đánh giá cao đề xuất của Viện, ghi nhận và tìm kiếm khả năng hợp tác vì sự phát triển của văn hóa du lịch nói riêng cũng như kinh tế – xã hội nói chung ở địa phương.

Chánh Văn phòng của Viện, ThS. Trần Anh Tuấn nêu các nội dung làm việc của Đoàn.

Kết thúc làm việc tại Yên Bái, Đoàn cán bộ của Viện Phát triển văn hóa dân tộc đã lên làm việc tại Lào Cai. Đây là địa phương biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc, có trên 182km đường biên giới tiếp giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), dân số trên 73 vạn người, có 25 nhóm, ngành dân tộc cùng sinh sống, chiếm hơn 66% dân số toàn tỉnh. Mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa đặc trưng độc đáo, đậm đà bản sắc tạo nên nét văn hoá cộng đồng các dân tộc đặc sắc của Lào Cai. Đây vừa là tiềm năng, là động lực để Lào Cai gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa bản địa, xây dựng cốt cách con người Lào Cai.

Để gìn giữ, xây dựng và phát triển văn hóa, con người Lào Cai một cách toàn diện, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của tỉnh, các nhiệm kỳ Đại hội, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh đều ban hành các đề án, nghị quyết về phát triển thiết chế văn hóa, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc để tập trung chỉ đạo. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Chương trình về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, với 5 nhóm nhiệm vụ và 4 nhóm giải pháp. Giai đoạn 2021 – 2025, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Lào Cai khoá XVI ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 27/8/2021 về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Lào Cai đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững”.

Giám đốc Sở VHTT Lào Cai làm việc với Đoàn

Và kết quả là nhiều mô hình làng văn hoá đặc thù được xây dựng như mô hình làng văn hoá du lịch ở Bắc Hà, Sa Pa; làng văn hoá vùng đặc biệt khó khăn ở Bát Xát, Bảo Yên; làng văn hoá sức khoẻ ở Si Ma Cai, Mường Khương…Một cách làm sáng tạo nữa cần kể đến là, Lào Cai đã triển khai Chương trình “Biến di sản thành tài sản”. Theo đó, mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc, mỗi vùng có một loại đặc sản trở thành hàng hóa, trở thành thương hiệu của Lào Cai trong bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, góp phần tạo nguồn lực phát triển du lịch gắn với xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững; đồng thời, khơi dậy lòng tự hào dân tộc về văn hóa truyền thống, tôn vinh các giá trị văn hóa tốt đẹp, khích lệ sáng tạo giá trị văn hóa mới, tiến bộ, xóa bỏ những tập tục lạc hậu.

Tại buổi làm việc, Đoàn cán bộ của Viện đã giới thiệu chức năng nhiệm vụ của Viện Phát triển văn hóa dân tộc, đề xuất với địa phương về quan tâm phát triển công nghiệp văn hóa; tập huấn nâng cao năng lực quản lý nhà nước về văn hóa cho cán bộ chuyên trách văn hóa từ huyện lên tỉnh; phát huy giá trị của các di sản sau khi đã được xếp hạng…Giám đốc Sở Văn hóa – Thông tin Lào Cai, bà Đinh Minh Hà đã trao đổi thẳng thắn, cởi mở với Đoàn và hy vọng về các cơ hội hợp tác giữa địa phương và Viện trong thời gian tới./.

                Ngô Đức Hành